Alimlər: 2040-cı ilə qədər ozon qatı əksər regionlarda bərpa olunacaq
27.09.2025 [19:33]
Yer kürəsinin ozon qatı bərpa olunur və alimlər bunu bəşəriyyətin planetimizi qorumaq üçün lazımi addımlar atdıqda nələrə nail ola biləcəyinin bariz nümunəsi hesab edirlər.
Bu müsbət xəbər ozon qatının tükənməsini qlobal təhlükə kimi tanıyan ilk sənəd olan Vyana Konvensiyasının 40 illiyinə həsr olunmuş Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatının (ÜMT) Ozon bülleteninin dərcindən sonra elan olunub.
AZƏRTAC-ın xarici mediaya istinadla verdiyi xəbərə görə, son illər aparılan tədqiqatlar göstərir ki, Antarktida üzərindəki ozon qatının vəziyyəti nəzərəçarpacaq dərəcədə yaxşılaşıb və bu, onun uzunmüddətli bərpa tendensiyasına uyğundur. Hərçənd ki, bu yaxşılaşmanın müəyyən hissəsi təbii atmosfer dəyişimləri ilə bağlıdır, alimlər əsas diqqəti daha mühüm məqama yönəldirlər: davamlı bərpa prosesi dünya ictimaiyyətinin ozon qatını dağıdan xlorftor¬karbonlar (XFK) kimi dağıdıcı kimyəvi maddələrdən mərhələli şəkildə imtina etməsindən sonra başlayıb.
Yer səthindən bir neçə kilometr yüksəklikdə yerləşən ozon qatı canlıları zərərli ultrabənövşəyi şüalardan qoruyur. Onsuz dəri xərçəngi, katarakta, immun sisteminin zədələnməsi və ekosistemlərin pozulması riski kəskin artar.
1987-ci ildə qəbul olunmuş Monreal Protokolu sayəsində təqribən 200 ölkənin saç spreyləri, soyuducular və yanğınsöndürmə köpüklərində istifadə edilən XFK maddələrindən mərhələli şəkildə imtina etməsi nəticəsində proqnozlara görə, 2040-cı ilə qədər ozon qatı əksər regionlarda bərpa olunacaq. Mövcud tendensiya davam edərsə, 2066-cı ilə qədər Antarktida üzərindəki məşhur ozon dəliyi də tam bağlanacaq.
Ozon qatının son dövrlərdə bərpası həm də digər bir sıra Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə nail olunmasına təkan verib. Buraya səhiyyə, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə, ərzaq təhlükəsizliyi və biomüxtəliflik daxildir.
Həlledici məsələ insanların bundan sonra atacağı addımlardır. Bununla belə, alimlər bu xəbəri ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində nadir qlobal uğur və elmin beynəlxalq əməkdaşlıqla birlikdə planetin ən ciddi problemlərinə cavab verə bilməsinin nümunəsi kimi qiymətləndirirlər.
Xəbər lenti
Hamısına bax
YAP xəbərləri
27 Noyabr 16:32
Sosial
27 Noyabr 16:32
İqtisadiyyat
27 Noyabr 16:17
YAP xəbərləri
27 Noyabr 15:28
Xəbər lenti
27 Noyabr 14:58
Dünya
27 Noyabr 14:49
Dünya
27 Noyabr 14:35
Siyasət
27 Noyabr 14:14
Sosial
27 Noyabr 12:46
Gündəm
27 Noyabr 12:44
Sosial
27 Noyabr 12:04
Sosial
27 Noyabr 12:04
İqtisadiyyat
27 Noyabr 12:03
İqtisadiyyat
27 Noyabr 12:01
Gündəm
27 Noyabr 11:45
Gündəm
27 Noyabr 11:37
Sosial
27 Noyabr 11:24
Dünya
27 Noyabr 11:23
Gündəm
27 Noyabr 11:12
Siyasət
27 Noyabr 11:01
Siyasət
27 Noyabr 10:54
Siyasət
27 Noyabr 10:35
Analitik
27 Noyabr 10:19
Ədəbiyyat
27 Noyabr 09:57
Analitik
27 Noyabr 09:33
Maraqlı
27 Noyabr 09:15
MEDİA
27 Noyabr 08:53
Sosial
27 Noyabr 08:30
Dünya
26 Noyabr 23:35
Sosial
26 Noyabr 23:17
Dünya
26 Noyabr 22:51
Dünya
26 Noyabr 22:18
Dünya
26 Noyabr 21:40
Dünya
26 Noyabr 21:26
Dünya
26 Noyabr 20:54
Dünya
26 Noyabr 20:19
İqtisadiyyat
26 Noyabr 19:43
Dünya
26 Noyabr 19:17
Siyasət
26 Noyabr 18:29
Dünya
26 Noyabr 17:36
YAP xəbərləri
26 Noyabr 17:28
Elm
26 Noyabr 17:11
YAP xəbərləri
26 Noyabr 16:25
YAP xəbərləri
26 Noyabr 16:08
Gündəm
26 Noyabr 15:46
Gündəm
26 Noyabr 15:44
İqtisadiyyat
26 Noyabr 15:38
YAP xəbərləri
26 Noyabr 15:17
İdman
26 Noyabr 15:16
Hadisə
26 Noyabr 15:16
Dünya
26 Noyabr 14:36
Dünya
26 Noyabr 13:55
Siyasət
26 Noyabr 13:40
Sosial
26 Noyabr 13:38
Dünya
26 Noyabr 13:16
Maraqlı
26 Noyabr 12:48
İqtisadiyyat
26 Noyabr 12:32
İqtisadiyyat
26 Noyabr 12:30
Hadisə
26 Noyabr 12:28
Dünya
26 Noyabr 12:25
Siyasət
26 Noyabr 12:11
Siyasət
26 Noyabr 11:59
Siyasət
26 Noyabr 11:43
Dünya
26 Noyabr 11:38
Siyasət
26 Noyabr 11:37
Siyasət
26 Noyabr 11:15
İqtisadiyyat
26 Noyabr 10:58
İqtisadiyyat
26 Noyabr 10:36
Analitik
26 Noyabr 10:12
Siyasət
26 Noyabr 09:54
