Hər dil bir körpüdür...

Bakı:

14 °C

72 %

6 m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Mədəniyyət / Hər dil bir körpüdür...

Hər dil bir körpüdür...

26.09.2025 [08:51]

Multilingualizm müxtəlif mədəniyyətləri bir araya gətirir

Dil yalnız ünsiyyət vasitəsi olmaqla qalmır, eyni zamanda mədəniyyətin və kimliyin daşıyıcısıdır. Hər bir dil özünəməxsus düşüncə tərzini, tarixini və dəyərlərini daşıyır. Avropada danışılan 200-dən çox dil zəngin mədəniyyətin və tarixi müxtəlifliyin aynasıdır. Bu dillər yalnız regional ərazidə deyil, bir-birini anlayan xalqlar arasında körpü rolu oynayır. Artıq 24 ildir ki, hər il sentyabrın 26-da Avropa Dillər Günü kimi qeyd olunur. Həmin təqvim 2001-ci il 6 dekabrda Avropa Şurası tərəfindən təsis edilib. Növbəti il sentyabrın 26-dan etibarən üzv dövlətlər bu günlə əlaqədar müxtəlif tədbirlər təşkil etməyə başlayıblar. Avropa Dilləri Gününün qeyd edilməsinin əsas məqsədi hər kəsi ikinci və ya üçüncü dil öyrənməyə təşviq etmək, həmçinin bir neçə dilbilmənin mədəniyyətlərarası anlayışı artırdığını aşılamaqdır. Bu qaydalara uyğun olaraq, gənc və yaşlı insanlar bir dil seçməyə və ya mövcud dil bacarıqları ilə xüsusi qürur duymağa təşviq olunur. Həmçinin insanların bir sıra dilləri öyrənməsini asanlaşdırmaq və dilləri təşviq etmək üçün siyasət təşəbbüslərini dəstəkləmək üçün çağırışlar edilir. Bu gün münasibətilə, Avropada uşaqlar üçün tədbirlər, televiziya və radio proqramları, dil dərsləri və konfranslar da daxil olmaqla bir sıra tədbirlər keçirilir. Avropa Dillər Günü üçün nəzərdə tutulan 36 dildə veb-sayt mövcuddur. Saytda yüzlərlə tədbir və fəaliyyət xüsusi təqvimdə qeyd olunur. Avropa Dillər Günü çərçivəsində Avropa və digər qitələrdə baş verən fəaliyyətlər bu saytda, əsasən, məktəblər, universitetlər, dil və mədəniyyət institutları, birliklər və Avropa Komissiyasının tərcümə sahəsindəki ofisləri tərəfindən qeyd olunur.

Avropada ən populyar dil

Avropada təxminən 225 yerli dil mövcuddur. Bu da dünya dillərinin təxminən 3 faizini təşkil edir. Avropa dillərinin çoxu Hind-Avropa mənşəlidir. 18-ci əsrin sonlarından etibarən Avropanın ən geniş yayılmış dili (həm coğrafi, həm də ana dilində danışanların sayı baxımından) fransız dilini əvəz edən rus dilidir. Yalnız ana dilində danışanları nəzərə alsaq, gündəlik 150 milyon avropalı rus dilində danışır, daha sonra alman dili (təqribən 95 milyon), türk (təqribən 80 milyon), ingilis və fransız (hər biri 65 milyon), italyan ( 60 milyon), ispan və polyak (hər biri 40 milyon), ukrayna (30 milyon) və rumın (26 milyon). Xarici dil araşdırmalarına gəlincə, hazırda Avropada ən populyar xarici dil ingilis dilidir, ardından alman, fransız, italyan, rus və ispan dilləri gəlir.

Çoxdillilik-multilingualizm...

Avropa Birliyinin (AB) “Avropalılar və onların dilləri” sorğusuna görə, AB vətəndaşlarının 56 faizi (25 üzv dövlət) ana dilindən başqa bir dildə danışır, lakin 44 faizi ana dilindən başqa heç bir dil bilmədiyini etiraf edir. Bununla birlikdə, 28 faizi iki xarici dil bilir. AB vətəndaşları arasında 38 faiz ingilis dilini, 14 faiz fransızca və ya almanca, 7 faiz rusca, 5 faiz ispanca və 3 faiz italyanca bildiklərini qeyd edib.

İmmiqrasiyanın artması isə Avropada yeni mərhələni - çoxdilli Qərb mərhələsini formalaşdırıb. Məsələn: Londonda təxminən 300 dildə danışılır ki, ən populyarları ingilis, fransız, çin, polyak, rus, ispan, portuqal, ərəb, benqal, fars, türk, kürd, berber, hindi, urdu, pəncabi və s-dir. Avropa Birliyi isə daim həm institusional işlərində, həm də vətəndaşları üçün bir məqsəd olaraq çoxdilli siyasətinə sadiqdir. 2002-ci ildə AB-nin Barselonadakı zirvəsində, uşaqların erkən yaşlarından ən azı iki xarici dil öyrənməsi hədəflənib. AB üçün çoxdillilik işçilərin mobilliyi və Avropa iqtisadiyyatı ilə əlaqələndirilir. Avropa Birliyi, Sokrat və Leonardo da Vinci proqramları vasitəsi ilə dil öyrənmə və dil müxtəlifliyini təşviq etmək üçün ildə 30 milyon avrodan çox pul xərcləyir.

Yeganə BAYRAMOVA

Paylaş:

Baxılıb: 266 dəfə