NATO-nun Madrid sammiti...

Bakı:

13 °C

71 %

3 m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Xarici siyasət / NATO-nun Madrid sammiti...

NATO-nun Madrid sammiti...

29.06.2022 [10:17]

Tarixi sammit yeni mərhələnin yol strategiyasını hazırlayır

Pərviz SADAYOĞLU

Dünən İspaniyanın paytaxtı Madriddə NATO-nun növbəti sammiti işə başlayıb. İki gün davam edəcək sammitdə Alyans ölkələrinin dövlət və hökumət başçıları iştirak edirlər. Tədbirdə qurumun yeni strateji konsepsiyası ilə bağlı müzakirələrin aparılması gözlənilir. Bununla yanaşı, Ukraynaya dəstək, NATO-nun xərclərinin artırılması məsələləri də gündəmin əsas prioritetlərindəndir. Qeyd edək ki, Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan toplantıda iştirak etmək üçün Madridə yollanıb. Ukraynanın dövlət başçısı Volodimir Zelenski isə sammitə videoformatda qatılmağa üstünlük verib.

Türkiyənin şərtləri qəbul ediləcəkmi?

Tədbiröncəsi dövlət başçılarının və NATO rəhbərlərinin əsas məsələlər üzərindən verdikləri açıqlamalar Alyansın gələcək fəaliyyəti ilə bağlı müəyyən mənzərə formalaşdırır. Belə ki, NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq təşkilatın Madrid sammiti öncəsi maraqlı açıqlama ilə gündəmə gəlib. Alyansın rəhbəri Türkiyə ilə saziş üzərində çalışdıqlarını deyib: “Biz İsveç, Finlandiya və Türkiyə arasında silah ixracı, terrorla mübarizə də daxil olmaqla, Ankaranın təhlükəsizliklə bağlı narahatlıqlarını aradan qaldırmaq üçün saziş üzərində işləyirik” – deyə Stoltenberq bildirib.

Bir müddət öncə İsveç və Finlandiyanın NATO üzvlüyünə qəbulu ilə bağlı Türkiyənin irəli sürdüyü şərtlər Skandinaviya dövlətləri tərəfindən etirazla qarşılanmışdı. Hətta Finlandiya prezidenti İsveçsiz quruma üzv olmayacağı ilə bağlı xəbərdarlıq da etmişdi. Stoltenberqin haqqında danışdığı “saziş” isə problemin artıq həll olunmaq mərhələsinə keçdiyini deməyə əsas verir. Belə ki, İsveç baş naziri Maqdalena Andersson ölkəsinin bundan sonra terrorçular üçün etibarlı sığınacaq olmayacağını vəd edib. “Ümid edirəm ki, NATO-ya üzvlüklə bağlı Türkiyə ilə danışıqlar qısa zamanda tamamlana bilər. İsveç terrora qarşı sərt mövqeyini davam etdirəcək, terrorçular üçün etibarlı sığınacaq olmayacaq”, - deyə o, vurğulayıb. Bu isə onu deməyə əsas verir ki, şimal ölkələri Türkiyənin şərtlərini qəbul edəcəklər.

Əməkdaşlıq və qlobal gündəm dəyərləndiriləcək

Madridə yola düşməzdən əvvəl Esenboğa hava limanında açıqlamalar verən Prezident Ərdoğan da bəzi məsələlərə toxunub. Türkiyə mətbuatının yaydığı məlumata görə, Prezident bildirib ki, sammitdə İsveç və Finlandiyanın Alyansa qatılması ilə bağlı Türkiyənin mövqeyi bir daha qarşı tərəfin diqqətinə çatdırılacaq. NATO rəhbərliyinin də iştirakı ilə dördtərəfli görüşün keçiriləcəyini deyən Prezident Ərdoğan problemin həlli ilə bağlı onların hansı nöqtəyə gəldiklərinə baxacaqlarını vurğulayıb: “Biz quru sözlər deyil, nəticə istəyirik. İkitərəfli görüşlərimdə PKK gündəmimizdə olacaq. İsveç və Finlandiyanın mövqeyini bir daha izah edəcəyik. PKK-nın bu ölkələrdə fəaliyyət göstərməsinin qarşısı alınmalıdır. İsveç və Finlandiyanın da iştirakı ilə dördtərəfli görüş keçirəcəyik. Əgər onlar NATO-ya üzv olmaq istəyirlərsə, Türkiyənin təhlükəsizlik narahatlıqlarını həll etməlidirlər. Deyirlər ki, biz onları terrorçu kimi qəbul etmirik, digər tərəfdən İsveç polisinin nəzarəti altında yürüşlər keçirilir. Eyni hal İsveçlə yanaşı, Almaniya və Yunanıstanda da intensiv şəkildə davam edir”.

Prezident Ərdoğan açıqlamalarında bildirib ki, sammit Ukrayna müharibəsinin kritik dövrünə təsadüf edir. Eləcə də, bu toplantı önəmli bir mərhələdir. Belə ki, qarşıdakı dövrdə NATO-ya istiqamət verəcək konsepsiya bu toplantıda qəbul ediləcək: “İkitərəfli görüşlərdə biz xüsusilə NATO çərçivəsində əməkdaşlığı və qlobal gündəmi dəyərləndirəcəyik. Biz 70 ildir NATO-nun üzvüyük. Türkiyə təsadüfən NATO-ya daxil olan ölkə deyil. Bu səhər (iyunun 28-də - müəllif) ABŞ prezidenti Baydenlə telefonla danışdıq. O, yenidən mənimlə görüşmək arzusunda olduğunu bildirdi. Gərəkəcəksə, NATO sammitində də görüşə bilərik”.

“Biz o qapını bağladıq”

Prezident Ərdoğan Yunanıstanın baş naziri Miçotokislə ikitərəfli görüş keçirməyəcəyini də vurğulayıb: “Yunanıstanla yüksək səviyyəli strateji görüşü dayandırdım. Artıq bitdi. Biz o qapını bağladıq. Bundan sonra fəaliyyətlərinə diqqət yetirməlidirlər. Türkiyə ən mühüm gücdür. NATO Türkiyə kimi bir gücü itirmək istəyərmi? Türkiyə öz gücündən NATO üçün effektiv şəkildə istifadə edib. Biz öz addımlarımızı davam etdirmək əzmindəyik”.

Paylaş:

Baxılıb: 812 dəfə